Verslag
Het bleek eerder uit een landelijk onderzoek: Emmenaren behoren tot de gelukkigste mensen van Nederland. Een mooi resultaat, maar meteen een breinbreker voor de beleidsmakers op het gemeentehuis: want hoe houd je het geluksgevoel van je inwoners pakweg de komende vijftien jaar vast? Waar moet het beleid op gericht zijn en waarop juist niet? Dat was de vraag waar het deze avond in het kenniscafé om draaide.
De aftrap hiervoor werd gegeven door Dènis Assen, als marketeer van de Stichting Regio Marketing Emmen onvermoeibaar bezig met het promoten van Emmen. Dat doet hij overigens niet alleen. Sterker nog, Assen beweert 107.000 collega’s te hebben. ,,Want de beste promotors van je regio zijn de inwoners. Wanneer zij enthousiast over hun woonplaats vertellen, nemen anderen dat sneller aan dan wanneer je een gelikte commercial maakt. Die inwoners hebben er immers geen belang bij.’’
Overigens bespeurt Assen, die graag mag schermen met de bijzondere producten en bedrijven die Emmen in huis heeft, steeds meer animo onder Emmenaren om hun regio te promoten. Waarbij ook de net afgeronde centrumvernieuwing de trots van Emmenaren op hun woonplaats naar grote hoogten heeft gestuwd.
Maar hoe kun je nu bepalen hoe Emmenaren ook in de toekomst gelukkig blijven? Daar kwam Albert Postma om de hoek kijken, lector Scenarioplanning bij Stenden Hogeschool. Volgens hem begint dat met de vraag wat je definitie van geluk is; die verschilt immers per persoon. Scandinavisch onderzoek wees uit dat geluk uit vier dimensies bestaat: gevoel, het bezit van normen en regels, dingen die we kunnen doen en ruimtes en plaatsen waar we ons kunnen bevinden. ,,Deze factoren zijn in alle culturen gelijk, alleen verschilt de invulling’’, stelt Postma.
En dan zijn er nog de individuele verschillen: wie je bent , hoe je bent opgevoed en wat je leefstijl is. En, niet te vergeten, tot welke generatie je behoort. Want je geluk wordt ook bepaald door de tijd waarin je opgroeit en de middelen die in dat tijdperk tot je beschikking staan. ,,Neem nu de zogenoemde millennials, mensen geboren tussen grofweg 1980 en 2000. Zij zijn midden in het digitale tijdperk geboren en van nature in staat om met nieuwe technologie om te gaan’’, stelt Postma. Dat is geen onbelangrijk gegeven, aangezien de millenialswat betreft omvang op het punt staan om de babyboomers te verstoten. ,,Dit is de generatie die het gaat overnemen. Daar gaat het ook vaak fout bij het maken van toekomstplannen. We kijken bijvoorbeeld naar wat ouderen nodig hebben. Maar voor toekomstplannen moet je eigenlijk eerst vijftien jaar terugkijken om te bepalen wat de behoeften van die mensen straks zullen zijn.’’
Maar hoe maak je plannen in een snel veranderende wereld? In het verleden werden toekomstplannen vaak gebaseerd op gegevens uit het verleden, het zogenoemde forecasting. Maar die voorspellingen zaten er vaak naast. Zo voorspelden wetenschappers in het begin van de negentiende eeuw nog dat New York een ernstig probleem met paardenpoep wachtte: die dieren werden toen nog volop gebruikt voor transport in de stad. Er werden hele congressen belegd om het poepprobleem het hoofd te bieden. Alleen hadden de wetenschappers buiten de snelle opkomst van de auto gerekend…
Tegenwoordig wordt vaak de methode foresightgebruikt, waarbij niet langer het verleden wordt gebruikt om iets te zeggen over de toekomst, maar de toekomst wordt gebruikt om te kijken hoe we daar komen. Daarbij worden onder meer demografische, technologische, politieke en ecologische ontwikkelingen als ingrediënten gebruikt om te kijken hoe de toekomst eruit zou kunnen zien. Dat vergt een andere manier van denken, stelt Postma: ,,Met foresightmoet je je het onvoorstelbare kunnen voorstellen.’’
Om de toekomst te bepalen, denken futurologen graag in scenario’s. ,,De toekomst die we graag willen is ingebed in de toekomst die waarschijnlijk is, die weer is ingebed in de toekomst die mogelijk is.’’
Maar terug naar Emmen: wat hebben inwoners van Emmen eigenlijk nodig om gelukkig te blijven? Een interactieve quiz bracht dat deels aan het licht. Zo zijn factoren als groen en ruimte belangrijke geluks-ingrediënten voor Emmenaren, net als werkgelegenheid en gezondheid. En met dat huiswerk mogen de plannenmakers op het gemeentehuis straks aan de slag…